Τι είναι ο δασικός χάρτης και πώς καταρτίζεται
Ο δασικός χάρτης είναι ουσιαστικά ένα εργαλείο με το οποίο απεικονίζουμε τις διαχρονικές αλλαγές των δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων μιας περιοχής, και τελικά οριστικοποιούμε το σε ποιά τμήματα γης ισχύουν οι διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. Η ολοκλήρωση ενός δασικού χάρτη χωρίζεται σε δύο μεγάλα Στάδια:
α. Το πρώτο Στάδιο είναι η σύνταξη του (ή, η “κατάρτιση” του, όπως αλλιώς την ονομάζουμε).
Το Στάδιο αυτό ξεκινάει με έναν διεθνή διαγωνισμό με τον οποίο ανατίθενται κάποιες μελέτες σύνταξης δασικών χαρτών σε ιδιωτικά γραφεία Δασολόγων μελετητών (Ελληνικά ή και ξένα). Από την στιγμή που ανατεθούν αυτές οι μελέτες, τα μελετητικά γραφεία συντάσσουν τους δασικούς χάρτες των περιοχών που ανέλαβαν και τους υποβάλλουν για έλεγχο στα αρμόδια Τμήματα της Δασικής Υπηρεσίας (τα οποία ονομάζονται Τμήματα Δασικών Χαρτογραφήσεων και ανήκουν διοικητικά στις κατά τόπους Διευθύνσεις Δασών των Νομών). Αφού γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις, συμπληρώσεις κλπ, οι δασικοί χάρτες “θεωρούνται” (δηλαδή, εγκρίνονται) από τις αντίστοιχες Διευθύνσεις Δασών, και έτσι καταλήγουμε σε αυτό που ονομάζουμε “θεωρημένος δασικός χάρτης”.
β. Το δεύτερο Στάδιο είναι η ανάρτηση και η κύρωσή του.
Ο “θεωρημένος” δασικός χάρτης αναρτάται δημόσια, έτσι ώστε όλοι οι πολίτες να τον δουν και να υποβάλλουν τις αντιρρήσεις τους για τα τμήματα για τα οποία διαφωνούν. Η ανάρτηση αυτή γίνεται ψηφιακά, σε μια ειδική ιστοσελίδα και διαρκεί 105 ημέρες (και άλλες 20 επιπλέον ημέρες για τους κατοίκους του εξωτερικού).
Για όσες περιοχές δεν υποβληθούν αντιρρήσεις, ο δασικός χάρτης “κυρώνεται” (δηλαδή, οριστικοποιείται) και δημοσιεύεται αμέσως στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ). Έτσι έχουμε την “μερική κύρωση”, όπως την ονομάζουμε.
Οι αντιρρήσεις που έχουν υποβληθεί, εκδικάζονται από τις λεγόμενες ΕΠΕΑ (Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων), οι οποίες συγκροτούνται με απόφαση του αρμόδιου Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και αποτελούνται από ένα Δασολόγο δημόσιο υπάλληλο ως Πρόεδρο, από ένα Δασολόγο, ή Γεωπόνο, ή Τοπογράφο (πάντα δημοσίους υπαλλήλους) ως μέλος, και από ένα Δικηγόρο, επίσης ως μέλος, τον οποίο υποδεικνύει ο οικείος Δικηγορικός Σύλλογος.
Με βάση τις αποφάσεις αυτών των Επιτροπών, οριστικοποιείται και το υπόλοιπο κομμάτι του δασικού χάρτη (έχουμε δηλαδή την “ολική κύρωση”) και αποστέλλεται και πάλι αμέσως για δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ).
Διευκρινίζεται ότι κατά την διαδικασία της εκδίκασης των αντιρρήσεων, δεν εξετάζονται ζητήματα ιδιοκτησίας, ούτε θίγονται (τουλάχιστον, με άμεσο τρόπο) ιδιοκτησιακά δικαιώματα ιδιωτών ή του δημοσίου.
Σημειώνεται τέλος ότι, κατά των αποφάσεων κύρωσης ενός δασικού χάρτη, επιτρέπεται η άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως, μόνον ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας (με ότι αυτό σημαίνει για τους χρόνους και το κόστος αυτών των ενεργειών).
Για την παραγωγή των δασικών χαρτών χρησιμοποιούμε καταρχάς αεροφωτογραφίες δύο χρονικών περιόδων:
Ι. Η πρώτη περίοδος αναφέρεται στις παλαιότερες διαθέσιμες αεροφωτογραφίες, οι οποίες συνήθως είναι οι αεροφωτογραφίες που λήφθηκαν το 1945, αλλά κατά περιοχές μπορεί να διαθέτουμε και παλαιότερες (όπως π.χ. των ετών 1929, 1937, 1938 κλπ), ενώ, όπου οι αεροφωτογραφίες του 1945 έχουν τεχνικά προβλήματα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και αυτές που λήφθηκαν το 1960.
Με βάση αυτές τις αεροφωτογραφίες, οι Δασολόγοι οριοθετούν ψηφιακά πάνω στα αντίστοιχα φωτογραμμετρικά υπόβαθρα, τα επιμέρους πολύγωνα γης ανάλογα με το είδος και τη μορφή της βλάστησής τους, χρησιμοποιώντας για τον χαρακτηρισμό
τους τρεις υπο-κατηγορίες με τα αντίστοιχα γράμματα:
Δ για τα πολύγωνα γης που θεωρούνται ως δάση ή δασικές εκτάσεις,
Χ για τα πολύγωνα που θεωρούνται ως χορτολιβαδικές εκτάσεις, και
Α για τα πολύγωνα “άλλης μορφής”, που δεν είναι, ούτε δασικά, ούτε και χορτολιβαδικά (π.χ. αγροί, οικισμοί, έλη κλπ).
Αυτή η οριοθέτηση αποτελεί την βάση του προϊόντος που στις τεχνικές προδιαγραφές ονομάζεται “ΟΡΘΟΦΩΤΟΧΑΡΤΗΣ 1945/1960”.
ΙI Η δεύτερη περίοδος αναφέρεται στις πλέον πρόσφατες αεροφωτογραφίες που διαθέτουμε για την κάλυψη των περιοχών που συντάσσεται ο δασικός χάρτης.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στα τελευταία προγράμματα κατάρτισης δασικών χαρτών, χρησιμοποιήθηκαν έγχρωμοι ορθοφωτοχάρτες της ΕΚΧΑ Α.Ε. (πρώην, ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.), οι οποίοι παρήχθησαν από αεροφωτογραφίες που λήφθηκαν από το 2007 έως το 2009, ενώ στα παλαιότερα προγράμματα χρησιμοποιήθηκαν αεροφωτογραφίες διαφόρων ετών.
Κατ’ ανάλογο τρόπο, οι Δασολόγοι φωτοερμηνεύουν και οριοθετούν πάνω στους πρόσφατους ορθοφωτοχάρτες τα επιμέρους τμήματα γης ανάλογα με το είδος και την μορφή της βλάστησης τους, στις ίδιες τρεις και πάλι υποκατηγορίες , χαρακτηρίζοντας με Δ τα τμήματα που θεωρούν ως δάση και δασικές εκτάσεις, με Χ τα τμήματα που θεωρούν ως χορτολιβαδικές εκτάσεις, και με Α όλες τις άλλες εκτάσεις.
